Uwaga: przeglądasz tę stronę na urządzeniu o niewielkim ekranie (szerokość < 640px). Niektóre zamieszczone w artykule ilustracje i animacje mogą stać się nieczytelne po dopasowaniu ich do rozdzielczości tego ekranu.
Yestok.pl
Jerzy Moruś
© Wszystkie prawa zastrzeżone. Wykorzystanie całości serwisu lub jego fragmentów bez pisemnej zgody autora zabronione.
Style w edytorach tekstów.
Jak je utworzyć i jak zmodyfikować?
Opracowanie napisałem w roku 2011 w oparciu o wersję programu istniejącą w tamtym czasie.
Opisane działania w ten sam sposób realizują: Libre Office: 5.1.2, Apache OpenOffice: 4.1.2.
Wykorzystanie stylów oznacza, że w prosty sposób możemy określić wygląd poszczególnych części dokumentu, przypisując im odpowiedni styl. Jeśli jednak zaproponowany styl nam nie odpowiada, możemy utworzyć własny styl lub zmodyfikować jeden z istniejących. Modyfikacja stylu spowoduje, że wszystkie fragmenty dokumentu, które miały przypisany modyfikowany styl, zmienią się zgodnie z wprowadzonymi zmianami. W programie Writer należy przywołać okno zarządzania stylami. Najprościej - naciskając klawisz F11. Można oczywiście zrealizować to, wybierając kolejno „Format – Style i formatowanie”. Po standardowej instalacji programu w pasku narzędziowym Apache OpenOffice powinna być dostępna ikonka , ona także wywoła wspomniane okienko.
W LibreOffice w wersji 5.1.2 w pasku narzędziowym „Formatowanie” dostępne są dwie ikonki: lewa nie wywołuje żadnego okienka lecz aktualizuje bieżący styl. Powiem o tym za chwilę. Prawa otwiera okienko nadawania nazwy nowemu stylowi o czym także będzie mowa w dalszej części. Obecne wersje programu Writer dysponują dodatkowym panelem narzędziowym nazywanym „Panelem bocznym”. Panel ten można ukryć lub przywołać poleceniem „Widok – Panel boczny”, zarówno w Apache OpenOffice jak i LibreOffice. Oba panele przedstawiam poniżej na ilustracji.
Czerwonym owalem na obu ilustracjach zaznaczyłem ikonę przywołującą okno „Style i formatowanie”. W efekcie na ekranie pojawi się okienko „Style i formatowanie”, w którym na wybranym do modyfikowania stylu należy kliknąć prawym przyciskiem myszy. Pojawiające się menu kontekstowe zawiera opcję „Modyfikuj…”. Wybranie tej opcji spowoduje przejście do modyfikacji zaznaczonego stylu. Dostępna jest także opcja „Nowy…” pozwalająca zdefiniować własny styl. Ten stan wyboru prezentuje poniższa ilustracja.
Za dostęp do stylów w programie Writer odpowiada okienko „Style i formatowanie”, pokazane powyżej. W górnej części tego okienka znajduje się siedem przycisków, z których pierwszych pięć odpowiada za typ wyświetlanych stylów, szósty to tryb wypełniania formatem a ostatni służy do utworzenia nowego stylu na podstawie zaznaczonego wcześniej fragmentu. Przykład takiego okna znajduje się poniżej.
W dolnej części tego okienka, można na rozwijanej liście kategorii, wybrać zakres wyświetlanej listy. Wybrana kategoria „Zastosowane style” pokazuje tylko te style akapitu, które użyte zostały w dokumencie. Ponieważ był to pusty dokument na liście znalazł się tylko styl „Domyślnie”, jedyny dostępny w pustym dokumencie. W tym opracowaniu nie będzie mowy o stylach ramek, strony i list. Modyfikowanie stylu lub utworzenie nowego wymaga kliknięcia na wybranym stylu prawym przyciskiem myszy i wskazaniu jednej z dostępnej opcji. Sytuację tę widać na Rys. 1. Utworzenie nowego stylu, a więc wybór opcji „Nowy…”, oznacza tworzenie nowego stylu takiego typu, jaki został określony przyciskiem wyboru typu. Zawsze jednak zostanie otwarte okno dialogowe formatowania zależne od typu modyfikowanego lub tworzonego stylu. Poniżej pokazuję okna dialogowe pojawiające się przy modyfikowaniu stylu akapitu i stylu znaku.
Jak widać w zależności od typu stylu, różna jest liczba możliwych do ustawienia opcji, parametrów i cech. Ważną zakładką w tych okienkach jest zakładka „Organizator”. Określa ona ogólne cechy stylu. Pole „Nazwa” przeznaczone jest na nazwę stylu i jest dostępne tylko dla stylów nowych, opcja „Autoaktualizacja” określa czy zmiany dokonane indywidualnie w tekście objętym tym stylem, mają automatycznie zaktualizować styl i przenieść się na wszystkie pozostałe części tekstu tym stylem objęte. Opcja ta jest niedostępna w oknie dotyczącym stylu typu znak. Pole „Następny styl”, dostępne jest tylko przy pracy nad stylem akapitu i określa jaki ma być styl następnego akapitu, czyli jaki styl ma zostać przydzielony po naciśnięciu klawisza ENTER.
Pole „Połączony z” określa jaki styl jest bazą dla właśnie tworzonego lub modyfikowanego stylu, wszystkie parametry i cechy nie określone przez użytkownika zostaną przejęte, czasami mówi się odziedziczone, ze stylu wskazanego w polu „Połączony z”. Pole „Kategoria” można zdefiniować tylko dla nowego stylu i w przypadku tworzenia takiego, powinno zostać określone jako „Style niestandardowe”.
Pod linią oznaczoną tekstem „Zawiera” znajduje się słowny opis stylu.
Przyciski znajdujące się w dolnej części tego okna mają następujące znaczenie. „OK.” akceptuje wszystkie wprowadzone zmiany i zamyka okienko dialogowe. „Anuluj” – porzuca wprowadzone zmiany i zamyka okienko dialogowe. „Ustawienia domyślne” – odrzuca wprowadzone zmiany parametrów w aktualnie otwartej zakładce, przywracając ich zdefiniowane ustawienia i nie zamykając okienka dialogowego. „Standardowy” – powoduje, że wszystkie parametry określane przez aktywną zakładkę przyjmują wartości zgodne ze standardem Writera dla tych parametrów, a okienko dialogowe nie zostaje zamknięte. Należy pamiętać, że dopiero przycisk „OK.” zatwierdza wszelkie zmiany. Jeśli więc w jakiejś zakładce naciśnięto przycisk „Standardowy”, dokonywano jeszcze innych modyfikacji w innych zakładkach i w końcu postanowiono w tej pierwszej zakładce powrócić do ustawień pierwotnie zdefiniowanych, wystarczy wybrać ponownie tę zakładkę i nacisnąć przycisk „Ustawienia domyślne”.
Writer pozwala także utworzyć nowy styl oparty o zaznaczony wcześniej i odpowiednio sformatowany fragment tekstu. Służy do tego przycisk „Nowy styl z zaznaczenia” w okienku „Style i formatowanie” – to ostatnia ikona w okienku. Wybór tego przycisku wyświetli rozwijane menu, jak na ilustracji.
Opcja „Nowy styl z zaznaczenia” oznacza chęć utworzenia nowego stylu, którego typ wynika z typu aktualnie zaznaczonego, w okienku „Style i formatowanie”. System otworzy okienko, w którym poprosi tylko o podanie nazwy stylu. To właśnie to okienko zostanie otwarte w LibreOffice po kliknięciu pokazanej na początku prawej ikonki znajdującej się w narzędziach „Formatowanie”. Wygląd tego okienka pokazano poniżej.
Opcja „Aktualizuj styl” pozwala zaktualizować styl przypisany do zaznaczonego fragmentu na podstawie dokonanych w tym fragmencie indywidualnych zmian i w konsekwencji zastosować je do wszystkich tych tekstów, które miały ten styl przypisany. W LibreOffice, w którym ta opcja jest oczywiście także dostępna wyprowadzono ja na pasek narzędziowy „Formatowanie”. I jest to lewa ikonka na wspomnianym pasku (ikonki pokazane w tekście na początku opracowania). Natomiast opcja „Ładuj style” pozwala wskazać style, które chcemy zaimportować do macierzystego dokumentu z innych szablonów lub dokumentów.
Poniższa prezentacja przedstawi jak utworzyć nowy styl i zmodyfikować istniejący.
Prezentacja po konwersji. Naprowadź myszkę na ten tekst aby przeczytać uwagę.
Pozostała jeszcze ikonka „Tryb wypełniania formatem”. Służy ona do szybkiego nadawania stylów akapitom i funkcjonuje następująco. Na liście stylów należy najpierw zaznaczyć wybrany styl. Następnie kliknąć ikonkę trybu wypełniania formatem, pokaże się ona jako element wciśnięty (będzie miała inne tło). Wskaźnik myszki zostanie uzupełniony o symbol nachylonego kubełka. Klikając takim wskaźnikiem w elementy tekstu nadajemy im wybrany styl. Jeśli był to styl akapitu to kliknięcie w dowolnym miejscu akapitu nadaje mu wybrany styl. Przeciągnięcie myszki po kilku akapitach przypisze im ten styl w jednym działaniu. Jeśli wybranym stylem był styl znaku, to kliknięcie wewnątrz słowa przypisuje mu wybrany styl, a przeciągnięcie myszka po tekście przypisze styl zaznaczonemu tekstowi. Tryb wypełniania formatem kończy naciśnięcie klawisza ESC albo ponowne kliknięcie ikony tego trybu.