Yestok.pl

Opisany problem dotyczy takiego ustawienia numeracji stron, aby zawsze znajdowała się ona wzdłuż krótszego boku strony, na górze lub na dole kartki. Dotyczy to sytuacji gdy w dokumencie znajdują się strony o orientacji pionowej i poziomej. Zagadnienie to ilustruje poniższy rysunek. Kiedy zmieniamy orientację strony na poziomą, nagłówek i stopka takiego dokumenty plasują się wzdłuż dłuższej krawędzi strony, gdyż przy takiej orientacji to one są krawędziami górnymi i dolnymi. Tę sytuację prezentuje górna część ilustracji. W dolnej części pokazuję o jaki rezultat naszych działań chodzi.

Nagłówki i stopki każdej strony usytuowane są u góry i dołu każdej strony niezależnie od jej orientacji. Dopiero kiedy zestawiamy wszystkie karty dokumentu do oprawy, a zestawiamy je właśnie w orientacji pionowej, okazuje się, że numeracja stron i inne elementy stopki lub nagłówka znajdują się nie przy tych krawędziach o jakie nam chodzi.

Rozwiązanie tego zagadnienia istnieje i zanim zostanie opisane, słów kilka dla tych, którzy słabiej orientują się w możliwościach programu Word a w podziałach na sekcje w szczególności.

W programie istnieje możliwość wprowadzenia podziału dokumentu na sekcje. Każda sekcja dokumentu może mieć odrębnie zdefiniowane:

• marginesy,
• rozmiar lub orientację papieru,
• źródło papieru dla drukarki,
• obramowanie stron,
• wyrównanie w pionie tekstu na stronie,
• nagłówki i stopki,
• kolumny,
• numerację stron,
• numerację wierszy,
• przypisy dolne i końcowe.

Znaki podziału sekcji mogą wystąpić w dowolnym miejscu dokumentu i definiują, w którym miejscu sekcja rozpocznie się w rzeczywistości. W Wordzie 2007 podziału na sekcje dokonuje się poleceniem w zakładce „Układ strony” w grupie „Ustawienia strony”, wybierając „Znaki podziału” (pokazuje to kolejna ilustracja).

We wcześniejszych wersjach Worda realizuje się to poleceniami: „Wstaw - Znak podziału…” i wyborze stosownego elementu.

Zgodnie z tym co napisałem, przyjmujemy, że dokument przedstawiony symbolicznie na pierwszej ilustracji, składa się z trzech sekcji, przy czym dla stron w sekcji drugiej określono orientację poziomą.

Wszystkie tworzone sekcje powstają z ustawioną właściwością, kontynuowania nagłówków i stopek. Oznacza to, że mimo podziału na sekcje, utworzenie nagłówka lub stopki w dowolnej sekcji, spowoduje powtórzenie tych elementów na każdej stronie dokumentu także w pozostałych sekcjach. Aby móc zdefiniować własną stopkę lub nagłówek, tę kontynuację należy przerwać. Przerwanie kontynuacji dotyczy tylko sekcji poprzedzającej, zatem aby – w naszym przykładzie – móc w sekcji drugiej zdefiniować inny wygląd stopki, należy w stopce tej sekcji wyłączyć opcję „Połącz z poprzednim” i to samo wykonać w stopce sekcji trzeciej. Opcję tę (na ilustracji w czerwonym owalu)znaleźć można w grupie „Nawigacja”, zakładki „Projektowanie”, w dodatkowej, dedykowanej zakładce „Narzędzia nagłówków i stopek” .

Dodatkowa dedykowana zakładka pojawia się kiedy kursor tekstowy znajdzie się w obszarze stopki lub nagłówka. W Wordzie 2007 i nowszym wystarczy kliknąć dwukrotnie myszką w wybranym obszarze albo w zakładce „Wstawianie” rozwinąć w grupie „Nagłówek i stopka” odpowiednią ikonkę. W rozwiniętej liście wskazać „Edytuj stopkę” lub „Edytuj nagłówek”, zależnie od rozwiniętej listy. W Wordzie wcześniejszych wersji, dostęp do opcji możliwy jest po wybraniu sekwencji poleceń „Widok – Nagłówek i stopka”.

Wywołanie tej opcji spowoduje przeniesienie kursora tekstowego do obszaru nagłówka oraz wyświetlenie pływającego okienka „Nagłówek i stopka”. Jeśli działania dotyczyć mają stopki należy do niej przenieść kursor tekstowy. Można to zrobić klikając po prostu myszką w dolnej, także oznaczonej części strony lub skorzystać z ikonki „Przejdź do stopki” znajdującej się w pływającym okienku poleceń. W Wordzie 2000 dwukrotne kliknięcie przeniesie kursor tekstowy do wybranego obszaru tylko wówczas, gdy w obszarze tym znajduje się już jakaś zawartość. Nie można w ten sposób przenieść kursora do pustego obszaru stopki lub nagłówka. W okienku „Nagłówek i stopka” za przerywanie kontynuacji lub jej przywracanie odpowiada ikonka zaznaczona na poniższej ilustracji.

Jak widać reprezentacja graficzna tej czynności jest taka sama jak w Wordzie 2007. Jeśli treść opcji „Połącz z poprzednim” jest zabarwiona (we wcześniejszych Wordach ikonka jest „wciśnięta”), oznacza to, że dany element jest połączony z elementem poprzednim, jeśli nie, takiego połączenia nie ma.

Teraz dwa słowa na temat numerowania stron. Większość użytkowników wstawia numerowanie stron poprzez opcję wstaw numer strony wskazując tylko czy numer ten ma być u góry strony (w nagłówku) czy na dole (w stopce). Niektórzy wstawiają numer strony podczas edytowania stopki lub nagłówka. Niezależnie od przyjętej metody, tak naprawdę do dokumentu wstawiane jest jedno z pól programu Word. Pola programu Word umieszczone w dokumencie zastępowane są wartościami jakie sobą, w danym momencie, reprezentują. Pola te maja swoją nazwę i poprzez tę nazwę są rozróżniane. Pole odpowiadające za numer strony ma nazwę Page i jego wartością jest numer strony na której zostało umieszczone. Właściwością nagłówków i stopek jest powtarzanie umieszczonego wpisu na każdej kolejnej stronie. Jeśli takim wpisem będzie pole Page, to powtarzane na każdej kolejnej stronie umieści na niej jej kolejny numer. Jeśli potrafimy wstawić do dokumentu to pole, to możemy wstawić numer strony w dowolnym miejscu stronicy.

No i ostatnia uwaga, zanim wyjaśnię cały proces numerowania. Zwróćmy uwagę, że numer strony przy krótszej krawędzi kartki, musi być obrócony o 90 stopni w prawo. Takiego obrotu nie można zrobić z „normalnym” tekstem. Są dwa elementy Worda, w których można zmienić kierunek tekstu. Tymi elementami są: komórka tabeli lub pole tekstowe. Wykorzystam pole tekstowe.

Jak zatem wykonać cały proces?

Zakładamy, że numeracja stron znajduje się w stopce dokumentu, czyli powinna znajdować się zawsze u dołu kartki, tak jak to pokazano w dolnej części pierwszej ilustracji.

• Dzielimy dokument na sekcje. Choć najczęściej jest już on podzielony. Wszak część stron przygotowana jest w orientacji poziomej. Zakładam, że kontynuacja między sekcjami nie jest przerwana.
• Aby uniknąć żmudnego ustawiania numeracji stron w każdej sekcji oddzielnie, wstawiamy numer strony w wybrany przez nas sposób, np. poleceniem wstaw numer strony.
• Teraz przerywamy kontynuację między sekcjami o różnej orientacji. To działanie można wykonać tylko wtedy gdy jesteśmy w trybie edycji stopki. Aby do tego trybu przejść wystarczy dwukrotnie kliknąć myszką w obszarze stopki albo z zakładki „Wstawianie” w grupie „Nagłówek i stopka” wybrać „Stopka” i następnie pozycję „Edytuj stopkę”. Przerwanie kontynuacji nie usuwa numeracji stron.
• W sekcji o orientacji poziomej, zaznaczamy numer strony. Ponieważ numer strony jest polem programu Word, jednokrotne kliknięcie najczęściej podświetli go na szarym tle. To nie jest zaznaczenie numeru strony a jedynie oznaczenie, że numer jest wynikiem działania pola programu. Dlatego należy upewnić się czy numer strony jest zaznaczony.
• Przy takim zaznaczeniu, do stopki wstawiamy Pole tekstowe (zakładka „Wstawianie”, grupa „Tekst”, „Pole tekstowe” i wybór „Rysuj pole tekstowe”, w starszej wersji Worda Polecenie „Wstaw – Pole tekstowe”). Ten sposób spowoduje, że powstanie pole tekstowe zawierające zaznaczony tekst, w naszym przypadku – numer strony. Jednocześnie we wstążce programu Word pojawi się dodatkowa, dedykowana zakładka „Narzędzia pól tekstowych”.
  
• Zajmę się teraz formatowaniem pola tekstowego. Wybieram zakładkę „Narzędzia pól tekstowych”. Zakładka ta ma przypisaną tylko jedną własną zakładkę: „Format”. Przy pomocy narzędzi dostępnych w grupie „Tekst” tej zakładki można zmienić kierunek tekstu obracając go o 90°.
• Aby usunąć obramowanie pola tekstowego i pozostawić samą liczbę, w grupie „Style” pola tekstowego, rozwijamy ikonę „Kontury kształtu” i zaznaczamy „Brak konturu”. We wcześniejszych wersjach Worda, upewniwszy się, że pole tekstowe jest ciągle zaznaczone, wybieramy polecenie „Format – Pole tekstowe…” i w otwartym okienku dialogowym „Formatuj pole tekstowe”, na zakładce „Kolory i linie”, wybieramy w części „Linia Kolor” - „Brak linii”. Zakładka Układ a w niej przycisk „Zaawansowane…” widoczne w tym okienku będą przydatne przy następnym opisie.
• Ostatnią czynnością jest umieszczenie numeru strony na środku, przy lewej krawędzi kartki. Upewnijmy się, że pole tekstowe jest ciągle zaznaczone. W sekcji „Rozmieszczanie” znajdujemy i rozwijamy ikonę „Zawijanie tekstu”, i wybieramy ostatnią pozycję „Więcej opcji układu”. W starszej wersji Worda skorzystać trzeba z, wspomnianego w poprzednim punkcie, przycisku „Zaawansowane…”. W otwartym oknie „Układ zaawansowany” interesuje nas zakładka „Położenie obrazu”. W parametrach tego okna dialogowego zajmiemy się wyrównaniem zarówno w poziomie jak i w pionie.
  Ustawienia te wybrałem tak jak to przedstawia poniższa ilustracja aby oddać ideę takiego sposobu numerowania. W konkretnych rozwiązaniach należy zastanowić się czy te najprostsze ustawienia spełniają wszystkie oczekiwania autora. Ma to szczególne znaczenie, a zwrócił mi na to uwagę jeden z czytelników, gdy dokument drukowany będzie dwustronnie i przewidziany został margines na oprawę. Być może trzeba będzie w sekcji zdefiniować inne stopki dla stron parzystych a inne dla nieparzystych zaś same obiekty umieścić w konkretnych odległościach względem krawędzi stron. Takie możliwości są zawarte w parametryzowaniu ustawień w poziomie i pionie.

Po powrocie do normalnej edycji dokumentu nie mamy już dostępu do tak umieszczonego numeru strony, bowiem obiekt został zdefiniowany w stopce i tylko podczas edytowania stopki może zostać zmieniony.